Do siego roku!

 

„Dowodzili niektórzy, że to iest dawne wyrażenie Słowiańskie: »Do sieho«, lecz więcéy upowszechnioną jest tradycja że w Krakowie była Dosia zacna białogłowa, miłosierna, pracowita, nieszkodząca nikomu a chętnie w miarę swéy możności, dopomagaiąca poczciwym bliźnim. Bóg też iéy błogosławił, bo doczekała późnego wieku, gdyż żyła więcéy niż sto lat (…). Zgasła w wigilią Bożego narodzenia. Lament i płacz po niéy trwał długo; a kto komu dobrze życzy więc rzecze: »Życzę ci Dosiego roku«. To iest żyy tak długo i tak szczęśliwie, iak poczciwa nasza Dosia” (Kazimierz Władysław Wójcicki, Przysłowia narodowe, t. 1, Warszawa 1830, s. 200. Przy okazji polecam tę pozycję – smakowite wyjaśnienia takich przysłów i powiedzeń, jak: ani w Paryżu z owsianej kaszy nie urobią ryżu, będziesz bit jako święty Wit, czerwony jak toruńska cegła, diabeł wenecki, hulaj dusza bez kontusza, już mu i sandomierski doktor nie pomoże; http://www.dbc.wroc.pl/publication/6250).

Słownik wyrazów kłopotliwych Mirosława Bańki i Marii Krajewskiej brutalnie pozbawia nas złudzeń: historia o Dosi jest przywołana w haśle „etymologia ludowa” jako przykład naiwnego i nienaukowego wyjaśnienia etymologii, opartego na skojarzeniach z innymi wyrazami.

Tajemnicze „siego” to dopełniacz dawnego zaimka „si” – „ten”. Mamy jego ślady w takich związkach frazeologicznych, jak „ni to, ni sio”, „tak czy siak”, „ni taki, ni siaki”, oraz w słowach „dziś” (dzień si – dzień ten) i gwarowym „latoś” (w tym roku).
Jak mówi dr Artur Czesak (ciekawa rozmowa na https://blog.dobryslownik.pl/do-siego-roku/), sprawa jest jednak bardziej tajemnicza niż proste słownikowe wyjaśnienie. Wyrażenie „do siego roku” może być skrótem ruskiego „od sieho do wsieho roku”, czyli od tego roku, który jest, do każdego innego, do końca życia.

Tak czy siak, „od siego do siego, daj nam, Boże, doczekać takiego albo lepszego”.

Szczęśliwego nowego roku!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.